Karizmatik Hayvanların Soyları Tükeniyor

Yeni yapılan bir araÅŸtırmaya göre medyada, reklam kampanyalarında görselleri yer alan 'karizmatik' hayvanların vahÅŸi doÄŸada tehdit aldığında olduÄŸu tüketiciler tarafından yeterince bilinmiyor.

ASLANLAR VE FÄ°LLERÄ°N DE SOYU TÜKENÄ°YOR

ÇoÄŸunlukla markaların kampanyalarında, reklamlarında yer alan ve soyları tükenmekte olan hayvanlar arasında aslanlar, filler, kaplanlar da var.

REKLAMLAR YANILTICI

AraÅŸtırmacılar, bu hayvanların medya ve reklam aracılığıyla görünür olmalarının, vahÅŸi doÄŸada da soylarının da çoÄŸaldığı algısını getirdiÄŸini bunun da yanıltıcı olabileceÄŸini söylüyor.

AraÅŸtırma sonuçları PLOS Biology adlı uluslararası bilim dergisinde yayımlandı.

HANGÄ° HAYVANLAR KARÄ°ZMATÄ°K?

AraÅŸtırmanın başındaki isim Dr. Franck Courchamp, hayvanlar arasında 'karizmatik' doÄŸal yaÅŸam biyolojisinde son zamanla daha yaygın kullanılmaya baÅŸlandığını söyledi.

Dr. Courchamp soyları tükenen bu hayvanların hangilerinin 'karizmatik' kabul edildiÄŸini bulmak için internette dört farklı dilde araÅŸtırma yapıp Ä°ngilizce, Ä°spanyolca ve Fransızca eÄŸitim veren ilkokullarda anket yaptırdı.

AraÅŸtırmacılar ankete katılanlara 'karizmatik' buldukları hayvanların hangileri olduÄŸunu sordu. Aynı zamanda bu hayvanların hangi sıklıkla hayvanat bahçelerinin internet sitelerinde ve Disney ve Pixar'ın animasyon filmlerinde görüldüklerini inceledi.

3 KAT DAHA FAZLA TEMSÄ°LÄ° ASLAN GÖRÜYORUZ

Fransa'daki gönüllü araÅŸtırmacılar da bir hafta içinde 10 popüler hayvandan kaçının, hangi sıklıkla yazılı ve görsel medyada yer aldığına baktı.

Ä°nceleme sonucunda her gün ortalama 4.4 aslanın logolarda, çizgi filmlerde, dergilerde ve diÄŸer kaynaklarda yer aldığı ortaya çıktı. Buna göre insanlar bir yılda, Batı Afrika'da gözleriyle görebilecekleri aslan sayısından en az iki ya da üç kat daha fazla 'temsili aslan' görmüÅŸ oluyor. Zira Afrika'daki aslanların soyu tükeniyor.

Dr. Courchamp, bu yoÄŸunlukta 'temsili hayvan' görmenin bilinçaltına etkisi olabileceÄŸi görüÅŸünde.

BÄ°LÄ°NÇALTINI ETKÄ°LÄ°YOR

'Ä°nsanlar hayatlarının hemen her gününde zürafa ve aslan gördükleri için bilinçaltlarında sayılarının da çok olduÄŸu algısı oluÅŸuyor.'

Uluslararası DoÄŸayı Koruma BirliÄŸi (IUCN), medyadaki görünürlüklerine raÄŸmen, listelenen hayvanlardan dokuzunun soylarının tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olduÄŸu uyarısını yapıyor.

İNSANLAR FARKINDA DEĞİL

Ankete katılanlara bu hayvanların soylarının tükenmekte olduÄŸu bilgisi verildiÄŸinde ise çoÄŸu bunu ÅŸaÅŸkınlıkla karşıladı. Ankete katılanların yarısına yakını soyları tükenmekte olan gorillerin tehlike altında olduklarını bilmiyordu.

DoÄŸayı koruma biyoloÄŸu Dr. Sarah Durant ise 'medyada, reklamlarda hayvanları sıklıkla görmenin soylarının tehlikede olmadığı algısı yarattığı' önerisine temkinli yaklaşıyor.

Hayvan türlerinin soylarına iliÅŸkin durum ve doÄŸal yaÅŸamdaki rollerine dair oluÅŸan algı farklı etkenlerle oluÅŸuyor olabilir.

Londra Zooloji Toplumu araÅŸtırmacısı Dr. Durant, 'DoÄŸal yaÅŸamı korumanın arkasındaki psikolojiyi hakkında çok ÅŸey bilmiyoruz. Çok yeni bir alan. O kadar çok sorun var ki, birçok kiÅŸi çoÄŸu zaman bu ağırlığın altında kalıyor' diyor ve daha fazla araÅŸtırma yapılması gerektiÄŸini söylüyor.

SOYU TÜKENENLER Ä°ÇÄ°N TELÄ°F HAKKI

Dr. Courchamp'ın doÄŸal yaÅŸamı koruma ve hayvanların medyada, reklamlarda kullanılmasıyla ilgili yaratıcı bir fikri var: Soyları tehlikede olan hayvanların görüntülerine 'telif hakkı' getirilmesi ve ÅŸirketlerden toplanacak paraların doÄŸal yaÅŸamı koruma alanında faaliyet gösteren sivil toplum kuruluÅŸlarına bağış olarak ödenmesi.

Dr. Courchamp bunun 'gerçekçi bir çözüm olabileceÄŸi' görüÅŸünde:

'Böyle yapan ÅŸirketler var. Jaguar, Panthera adlı sivil toplum örgütüyle ortaklık yapıyor.'

'Lacoste yakın zamanda logolarını soyları tükenen hayvanların siluetlerine dönüÅŸtüren bir kampanya yaptı.'

Dr. Durant da bunun uygulaması zor ama ilginç bir öneri olduÄŸu kanısında: 'Fikri ortaya atmak yalnızca bir adım. Umuyorum, bu tür hayvanlar ve doÄŸal yaÅŸamlarıyla ilgili bir tartışma baÅŸlatır.'

DAHA FAZLA ÇABA LAZIM

Ama listedeki bazı hayvanlar için zaman daralıyor. Çevre bilimcileri istikrarlı bir doÄŸal yaÅŸamı koruma programı olmazsa, fillerin gelecek yüzyılda soylarının tükeneceÄŸi uyarısını yapıyor.

Çita nüfusu yüzde 70 azalma tehlikesiyle karşı karşıya. Afrika'da da yalnızca yüzde 9 oranında kaldılar.

Dr. Courchamp daha fazla çaba gösterilmesi gerektiÄŸini söylüyor:

'Åžimdilik, ölmek üzere olan bu tür hayvanlara ilk yardım uyguluyoruz. Yalnızca soylarının tükenmesini birer gün erteleyebiliyoruz, onları kurtarmıyoruz.'Uzmanlar, dünyada en popüler, en çok beÄŸenilen hayvanların soyunun tahmin ettiÄŸimizden çok daha büyük tehlike altında olduÄŸunu söylüyor.teknoloji sitesi teknoloji haberleri.